Jak rozwija się mowa dziecka?

Jak rozwija się mowa dziecka?
----------

          Jak wspomagać jej rozwój?

Na początek dwa kluczowe pytania dotyczące wspierania rozwoju mowy u dziecka: od kiedy zacząć, i w jaki sposób?
Zacząć możemy tak naprawdę od narodzin, ponieważ niemowlę odbiera świat wszystkimi zmysłami, więc my, dorośli, rodzice możemy w różnoraki sposób na te zmysły oddziaływać. Od pierwszych dni życia dziecka bardzo ważne jest opowiadanie dziecku o jego otoczeniu i o tym, co z nim robimy.
Młodym rodzicom może wydawać się to nieco dziwne bo przecież możemy mieć wrażenie, że mały bobas nas nie rozumie. Rzeczywiście maluszek nie rozumie mowy ale doskonale rozpoznaje nastrój dorosłego, obserwuje mimikę i w kolejnych miesiącach próbuje naśladować odgłosy, dźwięki. To jego pierwszy milowy krok w rozwoju mowy.
Drugie pytanie: w jaki sposób? Oczywiście przez zabawę i codzienny bliski kontakt z dzieckiem.


Książeczka aktywizująca Mała Gąska Little Dutch

Kiedy maluch ma od 6 do12 miesięcy bardzo często bawi się już grzechotkami, gryzakami ze względu na wychodzące ząbki ale również dość dobrze komunikuje się już z dorosłym za pomocą mimiki. Rodzic ma więc już większe pole działania ze względu na początki obustronnej komunikacji. Możemy w tym okresie wspierać rozwój mowy dziecka poprzez zabawę pacynkami, które pozwalają na nawiązywanie bliskiego kontaktu z dzieckiem, dają możliwość odgrywania ról, naśladowania odgłosów zwierzątek.


Wędrujący piesek B.Toys

Świetnie w zabawie z niemowlakiem i z rocznym bobasem sprawdzają się instrumenty muzyczne. Wspierają one rozwój funkcji słuchowych, ćwiczenie koordynacji słowno - ruchowej, rozwój percepcji słuchowej, wspomagają również pamięć i koncentrację dzięki odtwarzaniu rytmów i dźwięków. W późniejszym etapie zabawy muzyczne wpływają na płynność mowy.


Bębenek z instrumentami B.Toys

U nieco starszych maluchów w przedziale wiekowym 1-3 lata w zabawie możemy już wykorzystać klocki i układanki drewniane, które wspomagają rozwój wyobraźni przestrzennej, koordynację wzrokowo-ruchową, ćwiczenie motoryki małej, układanie sekwencji, poszerzanie słownictwa związanego z przestrzenią (pod, nad, obok, na górze). Układanki są bardzo pomocne w nauce kształtów, poszerzaniu słownictwa czynnego i biernego, wyrażeń, odgłosów w danej tematyce (np. zwierzątka, farma, wieś). W zabawie z maluchem można wykorzystać również układanki balansujące czy rybki magnetyczne dzięki, którym dziecko ćwiczy koordynację oko-ręka oraz koncentrację.



Drewniane kamyki Janod


Wiek przedszkolny u dzieci to bardzo duży skok w rozwoju mowy. Dzieci nabywają coraz więcej kompetencji społecznych, coraz częściej bawią się w grupie z innymi dziećmi oraz częściej inicjują i biorą udział w zabawach tematycznych z odgrywaniem ról.
Dlatego też rewelacyjnie sprawdzają się w tym przedziale wiekowym zestawy typu mały lekarz, mały weterynarz, sklepik, modele warzyw, owoców, zwierzątek, zestawy kuchenne, mebelki, domki dla lalek.
Różnorakie zabawy z użyciem tych akcesoriów ćwiczą mowę czynną i bierną u dziecka, dzięki odgrywaniu ról społecznych wspaniale rozwijają wyobraźnię oraz myślenie przyczynowo - skutkowe.




Drewniany zestaw doktor JOUECO


W rozwoju motoryki małej świetnie sprawdzają się w wieku przedszkolnym wszelkiego rodzaju koraliki, przewlekanki, nawlekanki.  Co jednak ma wspólnego motoryka mała z rozwojem mowy? Mowa to także ruch, konieczność skoordynowania ruchu warg z ruchem języka. W korze mózgowej ośrodki odpowiedzialne za ruchy ręki znajdują się w bliskiej likalizacji z ośrodkami odpowiadającymi za ruchy artykulacyjne.

Tak więc wszelkiego rodzaju zabawy manualne zdecydowanie usprawniają rozwój mowy.
Rewelacyjnie tutaj sprawdzą się również puzzle oraz różne masy plastyczne o wielorakich fakturach dzięki którym dostarczamy dziecku różnorodnych doznań sensorycznych.




Puzzle obserwacyjne w walizce Baśnie JANOD


Bardzo ważnym czynnikiem w kształtowaniu płynności mowy są ćwiczenia oddechowe i tutaj również w zabawie możemy zrobić bardzo wiele: dmuchanie na kartkę papieru, puszczanie baniek mydlanych, wyścigi piłeczek ping pongowych, unoszenie piórek oddechem dziecka.

Możemy również w bardzo prosty sposób stymulować językową półkulę mózgu dziecka poprzez zabawę układankami lewopółkulowymi. Są to układanki zawierające kolejne sekwencje np. kolorystyczne, które dziecko ma powtórzyć.


Drewniana układanka sortowanie kolorów JANOD


U starszych przedszkolaków 5-7 lat przydatne będą już zabawki  z wykorzystaniem literek i liczb, gry planszowe oraz memory dzięki, którym można ćwiczyć głoski, wyrazy, pamięć słuchową.

Na każdym etapie rozwoju ważne jest motywowanie i wspieranie dziecka. Warto również pamiętać, że opisane powyżej zabawy i akcesoria mogą efektywnie wspierać dziecko w rozwoju mowy ale tylko i wyłącznie w kontakcie z dorosłym. Nie mogą one zastępować kontaktu i wspólnie spędzonego czasu dziecka z dorosłym. Niewątpliwie rodzice mogą mieć z tego wspólnego czasu równie dużą frajdę co dzieci :)

Wpis powstał we współpracy z logopedką Klaudią Wiśniewską